ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਮੰਚ ਵੈਨਕੂਵਰ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸ਼ਹੀਦ ਮੇਵਾ ਸਿੰਘ ਲੋਪੋਕੇ ਨੂੰ ਸਮਰਪਤ
ਰਿਪੋਰਟ: ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਸੇਖਾ
ਸਰੀ, ਕੈਨੇਡਾ :-11 ਜਨਵਰੀ, 09 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਮੰਚ ਦੀ ਮਾਸਿਕ ਇਕੱਤ੍ਰਤਾ, ਡਾ. ਦਰਸ਼ਨ ਗਿੱਲ ਅਤੇ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸੰਚਾਲਨਾ ਹੇਠ, ਨਿਊਟਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸਰ੍ਹੀ ਵਿਚ ਹੋਈ। ਗਿਆਰਾਂ ਜਨਵਰੀ ਮੇਵਾ ਸਿੰਘ ਲਪੋਕੇ ਦਾ ਸਹੀਦੀ ਦਿਨ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਪੂਨੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ‘ਤੇ ਚਾਨਣ ਪਾਉਂਦਿਆਂ, ਉਹਨਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਕਿਉਂ ਹਾਪਕਿਨਸਨ ਦਾ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪ ਹੱਸਦਿਆਂ ਫਾਂਸੀ ਦਾ ਰੱਸਾ ਚੁੰਮਿਆ ।
ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨਾਮਵਰ ਸ਼ਾਇਰ ਤੇ ਚਿਤ੍ਰਕਾਰ ਕੰਵਰ ਇਮਤਿਆਜ਼ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸਦੀਵੀ ਵਿਛੋੜਾ ਦੇ ਗਏ ਸਨ। ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਸੇਖਾ ਨੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਜੋਂ ਉਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਸ਼ਬਦ ਬੋਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਮਗਰੋਂ ਸਾਰਿਆਂ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਦੋਹਾਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਮਿੰਟ ਦਾ ਮੋਨ ਰੱਖ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ।
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਆਏ ਪ੍ਰੋ. ਦਵਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਤੀ ਐਡਵੋਕੇਟ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੰਚ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਮੰਚ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵੱਲੋ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਇਸ ਵਾਰ ਦੇ ਭਾਸ਼ਨ ਵਿਚ ਸਾਧੂ ਬਿਨਿੰਗ ਨੇ ਮੰਚ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਚੀਨ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਸਾਧੂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਫਾਈ ਪੱਖੋਂ, ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਸ਼ਹਿਰ, ਚੀਨੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮਕਾਬਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਧਰਮ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ। ਉੱਥੇ ਬੋਲਣ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਹੈ ਬਸ਼ਰਤੇ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਰਖ਼ਲਾਫ਼ ਕੁਝ ਨਾ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੋਵੇ। ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲਗਨ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨ ਤਬਕਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨਾਂ ਉੱਥੇ ਮਨ-ਆਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਉਪਰ ਪੂਰਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਪ੍ਰਤੀ ਮੋਹ ਅਥਾਹ ਹੈ।ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਸਰਮਾਈਦਾਰੀ ਢਾਂਚਾ ਹੀ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਵਰਤਾਰੇ ਵਰਗੀ ਗੱਲ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦੀ। ਅਮੀਰੀ-ਗਰੀਬੀ ਦਾ ਪਾੜਾ ਉੱਥੇ ਸਾਫ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਵੇਸਵਾਵ੍ਰਿਤੀ ਵੀ ਹੈ। ਸਾਧੂ ਨੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੁੱਛੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਬੜੇ ਠਰ੍ਹੰਮੇ ਨਾਲ ਦਿੱਤੇ।
ਉਸ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸੇਖਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਲੰਮੀ ਕਹਾਣੀ ‘ਸ਼ਨੁੱਕ’ ਸੁਣਾਈ। ਕਹਾਣੀ ਉਪਰ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦਿਆਂ ਅਮਰਜੀਤ ਚਾਹਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਹਾਣੀ ਭਾਵੇਂ ਲੰਮੀ ਹੈ ਪਰ ਅਕੇਵਾਂ ਨਹੀਂ ਸਿਰਜਦੀ। ਸਾਧੂ ਬਿਨਿੰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਹਾਣੀ ਔਰਤ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਅਗਾਂਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਮੇਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿਚ ਕਹਾਣੀ ਸਧਾਰਨ ਸੀ ਪਰ ਪਾਤਰਾਂ ਦੀ ਮਨੋਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੁਹਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਰਬੰਸ ਢਿੱਲੋਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਸੀ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਮਸਲੇ ਅੱਜ ਓਪਰੇ ਜਾਪਦੇ ਹਨ ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਇਹੋ ਸਧਾਰਨ ਬਣ ਜਾਣਗੇ।
ਫਿਰ ਅਮਰੀਕ ਪਲਾਹੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ ‘ਮੈਂ ਇਕੱਲਾ ਨਹੀਂ ਹਾਂ’ ਵਿਚ ਮੁਨੱਖ ਦੇ ਮਨ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਤੇ ਬਾਹਰਲੇ ਕਿਰਦਾਰ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਬਿਆਨਿਆ।
ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਬਾਦਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੁਣਾਈ। ਨਰਿੰਦਰ ਬਾਈਆ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਮਾਂ ਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਆਪੋ ਵਿਚ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਰਾਹੀਂ ਮਾਂ ਪਿਆਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਨਿਰਮਲ ਕੌਰ ਗਿੱਲ ਨੇ ਇਕ ਸੋਗੀ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾ ਕੇ ਕੁਝ ਸਮੇ ਲਈ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਸੋਗਮਈ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।
ਅਜਮੇਰ ਰੋਡੇ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਕਵਿਤਰੀ ਡਿਆਂਡਰਾਓ ਦੀ ਇਕ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਸੁਣਾਇਆ।
ਹਰਜੀਤ ਦੌਧਰੀਆ ਨੇ ਆਪਣਾ ਇਕ ਮਿੰਨੀ ਲੇਖ ‘ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਸਿਆਸਤ’ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਲੇਖ ਦਾ ਸਾਰ ਤੱਤ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਚੰਗਾ ਸਾਹਿਤ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਸਿਆਸੀ ਪਾਠਕ ਸਿਆਸਤ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਵੱਲ ਮੋੜਾ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਗੋਰਕੀ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਕੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਈ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਸਾਹਿਤ ਤੋਂ ਸਿਆਸਤ ਵੱਲ ਵੀ ਮੋੜਾ ਕੱਟ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਦੌਧਰੀਏ ਦੀ ਇਕ ਨਜ਼ਮ ਵੀ ਇਹੋ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡਦੀ ਸੀ ।
ਨਦੀਮ ਪਰਮਾਰ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿਚ ਹੋਏ ਕਹਿਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਇਕ ਨਜ਼ਮ ਸੁਣਾ ਕੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਕ ਛੋਟੇ ਬਹਿਰ ਦੀ ਉਰਦੂ ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੁਣਾਈ। ਮਤਲਾ ਸੀ:-
“ਗ਼ਮੇ ਆਰਜ਼ੂ ਸਲਾਮ ਤੁਝੇ। ਹਾਸਲੇ-ਜੁਸਤਜੂ ਸਲਾਮ ਤੁਝੇ।”
ਅੰਤ ਵਿਚ ਸਾਧੂ ਬਿਨਿੰਗ ਨੇ ਸੂਚਨਾ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਪਲੀਅ (ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੰਸਥਾ) ਵੱਲੋਂ ਪੰਦਰਾਂ ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸੱਦਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲੀ ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਇਸੇ ਥਾਂ ਤੇ ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਮੁੜ ਮਿਲਣ ਦੇ ਇਕਰਾਰ ਨਾਲ ਸਭਾ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਸੰਚਾਲਕ:
ਡਾ. ਦਰਸ਼ਨ ਗਿੱਲ 604 582 3865
ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਸੇਖਾ 604 543 8721
